Nastawienie barku – wskazania i przeciwwskazania do zabiegu oraz jego przebieg
Data publikacji 26 sierpnia 2023
Staw ramienny zbudowany jest ze stosunkowo płytkiej panewki i dużej głowy kości ramiennej. Jest stawem kulistym, dzięki takiej budowie anatomicznej ma duży zakres ruchomości. Taka budowa skutkuje ograniczoną naturalną stabilnością stawu ramiennego. Stabilizację stawu zapewnia obrąbek uszczelniający panewkę, umożliwiający stabilną ruchomość stawu oraz więzadła.
Zwichnięcie stawu to przemieszczenie się (wypadnięcie) głowy kości ramiennej z jej właściwego miejsca położenia w panewce, uszkodzenie, przemieszczenie obrąbka i więzadeł. Czasem dochodzi do odłamania fragmentu kostnego panewki lub kości ramiennej. Zwichnięcie barku najczęściej jest skutkiem urazu, upadku na wyprostowaną kończynę, silnego uderzenia w bark podczas upadku, urazu nabytego podczas ruchu kończyny w pozycji odwiedzenia i rotacji zewnętrznej barku. Może też powstać w wyniku sumujących się mikrourazów u sportowców uprawiających tenis, siatkówkę itp.
Objawy zwichnięcia barku to silny ból, uczucie odrętwienia kończyny, osłabienie siły mięśniowej, nagłe ograniczenie ruchomości i deformacja obręczy barkowej. Czasem może pojawić się obrzęk, zsinienie i drętwienie ręki. Po urazie należy zabezpieczyć kończynę w pozycji z bez bólu, schłodzić okolicę i niezwłocznie udać się na ostry dyżur ortopedyczny.
Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu nastawienia barku
Uszkodzony obrąbek rzadko goi się w lokalizacji prawidłowej, co skutkuje utratą stabilności stawu i zwichnięciami nawrotowymi. Wywiad, badanie kliniczne i RTG pozwala lekarzowi ustalić kierunek zwichnięcia, ocenić uszkodzenia, ewentualne złamania i zaplanować leczenie, które zapobiegnie kolejnym zwichnięciom. W zdecydowanej większości przypadków nastawienie wykonuje się metodą zamkniętą. W rzadkich przypadkach związanych ze współistnieniem złamania, konieczne jest nastawienie operacyjne.
Wskazania do wykonania artroskopii barku to: nieskuteczne leczenie zachowawcze, uszkodzenia stożka rotorów, usunięcie tkanki zapalnej, usunięcie ciał obcych, naprawa uszkodzonych tkanek miękkich, uwolnienie nerwu, zaawansowane zwyrodnienie stawu barkowego, niestabilność barku i naprawa złamań stabilnych bez przemieszczenia.
Przeciwwskazania do artroskopii barku to: masywny uraz barku, znacznie zmniejszona lub brak ruchomości w stawie, uszkodzenie torebki tylnej stawu, rozległa rana w okolicy stawu, infekcja ogólnoustrojowa oraz otyłość utrudniająca dostęp do stawu.
Wskazaniami do leczenia operacyjnego są: brak pełnej repozycji zwichnięcia w leczeniu metodą zamkniętą, przemieszczone złamanie panewki lub guzka kości ramiennej, powtarzające się zwichnięcia nawykowe i zwichnięcia pierwszorazowe u sportowców poniżej 25. roku życia.
Leczenie zwichnięć stawu ramiennego
W klinikach ortopedii i medycyny sportowej, jak Szpital Carolina, wykonuje się pełny zakres zabiegów leczenia zwichnięć stawu barkowego (zobacz: https://carolina.pl/klinika-ortopedii-i-traumatologii/bark/). Najczęściej wykonuje się artroskopową naprawę obrąbka stawu w znieczuleniu ogólnym. Operacja wykonywana jest poprzez 3-4 nacięcia skórne przy pomocy kamery i specjalistycznych narzędzi, trwa około godziny. Powrót do aktywności sportowej trwa 6 do 8 miesięcy. W przypadkach znacznych uszkodzeń kostnych wykonuje się operacje poprzez 10-centymetrowe nacięcie na przedniej stronie barku. Po operacji bark jest unieruchomiony w ortezie na okres 4 do 6 tygodni, a powrót do aktywności sportowej zajmuje 8 do 12 miesięcy. Operacje są bardziej ryzykowne niż procedury artroskopowe, są jednak skuteczne w wybranych przypadkach.
